बेइजिङ – ताइवान र दक्षिण चीन सागरलाई लिएर दुई देशबीचको तनाव र चिनियाँ कर्पोरेट साझेदारहरूसँग व्यापार गोप्य र बौद्धिक सम्पत्ति साझेदारी गर्न विदेशी कम्पनीहरूलाई दबाब दिने बेइजिङको अभ्यासलाई ध्यानमा राख्दै, ठूलो मात्रामा साइबर जासूसी र प्रविधिहरू चोरी गर्ने प्रयासलाई धेरै विश्लेषकहरूले अमेरिका चीन सम्झौतालाई भंग गर्न सकिने तर्क गरेका छन्।
चार दशकअघि तत्कालीन राष्ट्रपति जिमी कार्टरको नेतृत्वमा अमेरिकाले दुई देशबीचको मैत्रीपूर्ण सम्बन्धलाई मजबुत बनाउन चीनसँग विज्ञान तथा प्रविधिमा सहयोग ९एसटीए० सम्झौता गरेको थियो। सम्झौता प्रत्येक पाँच वर्षमा नवीकरण गरिन्छ। चीनको बढ्दो सैन्य शक्ति र अमेरिकी वैज्ञानिक ज्ञान र प्रविधिको चोरीको बारेमा बढ्दो चिन्तालाई ध्यानमा राख्दै चीनमा अमेरिकी प्रतिनिधि सभा चयन समितिका अध्यक्ष माइक ग्यालाघरलगायत अमेरिकी सांसदहरूले अमेरिकाले सन् १९७९ को सम्झौता नवीकरण गर्न नहुने तर्क गरिरहेका छन्।
यो वाल स्ट्रिट जर्नलले जुन २८ मा आफ्नो रिपोर्टमा हाइलाइट गर्दै चिनियाँ बेलुन अमेरिकाले बनाएको निगरानी गियरले सुसज्जित थियो। यस वर्ष फेब्रुअरीमा साउथ क्यारोलिनाको तटमा अमेरिकी सेनाले बेलुन खसालेपछि फेला परेको भग्नावशेषको अमेरिकी रक्षा र गुप्तचर निकायले गरेको विश्लेषणले उक्त बेलुनमा अमेरिकी गियर, तस्विर, भिडियो र अन्य जानकारी संकलन गर्नका लागि थप विशेष चिनियाँ सेन्सर र अन्य उपकरणहरू चीनमा पठाउने गरेको खुलासा गरेको द वाल स्ट्रिटले जनाएको छ।
प्रमुख अन्तर्राष्ट्रिय दैनिकले अमेरिकी रक्षा र गुप्तचर एजेन्सीहरूको निष्कर्षले चिनियाँ बेलुन जासुसीको लागि भएको प्रष्ट पारेको छ। यद्पि चीनले भने मौसम अनुगमनको लागि भएको दाबी गरेको छ। त्यस्ता खुलासाहरूले दुई देशको सम्बन्धलाई थप बिग्रँदै गएको बेला, अमेरिकी सांसदहरूले एन्टोनी ब्लिन्केनलाई आफ्नो पत्रमा बेइजिङले ‘शैक्षिक अनुसन्धानकर्ताहरू, औद्योगिक जासूसी, जबरजस्ती प्रविधि हस्तान्तरण’ र अन्य रणनीतिहरू प्रयोग गरी महत्वपूर्ण प्रविधिहरूमा स्ट्रक्चर हासिल गरेको आरोप लगाए।
जसको फलस्वरूप ‘पीएलएले दक्षिण चीनको आधुनिकीकरण’ लाई बढावा दिइएको छ। यद्यपि, ग्लोबल टाइम्सले आफ्नो सम्पादकीयमा अमेरिकी सांसदहरूको विदेश सचिवलाई पत्रलाई ‘चीन(अमेरिका सम्बन्धको अर्को आधारलाई ढकढकाउने प्रयास’ भएको बताएका छन्।