काठमाडौं । पछिल्ला वर्षमा कम्युनिस्ट शक्तिहरुको आडमा आफ्नो सीमा बिर्सिएर उत्तरी छिमेकी चीनले नेपालमा आफ्नो प्रभाव बढाउन खोज्यो । कालान्तरमा जुन प्रत्युत्पादक बन्न पुगेको तथ्यले देखाइसकेको छ । त्यसो त एसियाका दुई प्रमुख प्रतिद्वन्द्वी भारत र चीनले भूपरिवेष्ठित भएकाले नेपालको स्थिति कठिन छ ।
दशकौंसम्म, दिल्ली र बेइजिङ दुवैले मिश्रित र दोहोरो सफलताका साथ काठमाडौंमा प्रभावको लागि प्रतिस्पर्धा गरे। नेपालमा खण्डित र गुटबन्दी भएको पार्टी परिदृश्य छ । सन् २००८ मा देश गणतन्त्र बनेपछि ृ१े दुई ठूला राजनीतिक क्याम्पले सरकारलाई प्रभाव पारेको छ नेपाली कांग्रेस – भारत समर्थक र पश्चिमा समर्थक मुद्राका लागि चिनिन्छ – र विभिन्न कम्युनिष्ट पार्टीहरू चीनतर्फ झुकेका छन्।
गठबन्धन सदस्यहरूको मन्थन र व्यक्तिगत विवादका कारण देशले विगत १० वर्षमा आठ फरक सरकारहरू चिनेको थियो । यो अस्थिरता काठमाडौंको बेइजिङ, नयाँ दिल्ली र वासिङ्टनप्रतिको असंगत र वैकल्पिक दृष्टिकोणबाट झल्किन्छ । यद्यपि, यी सबै परिवर्तनहरूको बाबजुद पनि, विज्ञहरू विश्वस्त छन् कि बेइजिङले पछिल्ला वर्षहरूमा नेपालमा पर्याप्त लाभ उठाएको छ र अहिले देशको आन्तरिक मामिलामा हस्तक्षेप गर्न पर्याप्त बलियो भएको छ ।
काठमाडौंमा भएका हालैका घटनाक्रमले बेइजिङप्रतिको देशको नीतिमा सम्भावित परिवर्तनलाई पुनः सङ्केत गरेको छ। धेरै पर्यवेक्षकहरूले अहिले ‘चीनले नेपालमा जमीन गुमाएको’ र हिमालय राज्यमा हुने राजनीतिक फेरबदलले ‘अमेरिका र भारतलाई फाइदा पुग्ने सम्भावना छ’ भनी बताएका छन् । यी व्याख्याहरू, तथापि, समयपूर्व हुन सक्छ। चिनियाँ नेतृत्वले काठमाडौंमा बेइजिङमैत्री सरकार स्थापना गर्ने प्रयासलाई केही विज्ञहरूले ठप्प पारेका छन् ।
यस्तो दृष्टिकोणलाई समर्थन गर्न धेरै बुँदाहरू बनाउन सकिन्छ। लामो समयदेखि चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टी ९सीपीसी० ले ‘नेपालमा एकताबद्ध वामपन्थी पार्टीलाई व्यापक समर्थन प्राप्त गर्ने र बेइजिङका अधिकारीहरूको पक्षमा शासन गर्ने’ दबाब दिएको छ । त्यसका लागि सीपीसीले ‘नेपालमा बलियो कम्युनिष्ट शक्ति स्थापना गर्न दुई ठूला कम्युनिष्ट पार्टीलाई एकीकरण गर्न’ समर्थन गरेको थियो ।
एक किलो १०० ग्राम अवैध लागुऔषध कोकिनसहित दुई विदेशी नागरिक पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेहरुमा भारतीय नागरिक २३ वर्षका फहिमुद्दिन नासिमुद्दिन अन्सारी र नाइजेरियन नागरिक...
मुग्लिन–नारायणगढ सडकको सिमलतालमा लेदोसहितको पहिरोले बगाउँदा बेपत्ता भएको दुईवटा बस र त्यसमा रहेका यात्रुको अवस्था अझै थाहा हुन सकेको छैन । बिहान साढे तीन बजे पहिरोले दुईव...
मनसुन सुरु भएयता प्राकृतिक विपत्तिमा परी देशभर ७० जनाको मृत्यु भएको छ । असार २२ र २३ गते दुई दिनको अवधिमै १४ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । गृह मन्त्रालय अन्तर्गतको राष्ट्रिय...
नेकपा एमालेले सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिने तयारी गरेको छ । मंगलबार साँझ बसेको एमाले सचिवालय बैठकले आजसम्म पदबाट राजीनामा गर्न प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलाई...
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले लिम्पियाधुरा, कालापानी र लिपुलेक लगायत महाकाली पूर्वको सबै भूभाग नेपालको हो भन्ने कुरामा सरकार दृढ र स्पष्ट रहेको बताएका छन् । मंगल...
बैतडीको शिवनाथ गाउँपालिका १ कुस्मौता गडामुखस्थित महाकाली नदीमा बेपत्ता भएका दुई किशोरीमध्ये एक जनाको शव फेला परेको छ । सशस्त्र प्रहरी बलको टोलीले शनिबार एक किशोरीको शव फे...
दृष्टिकोण दैनिक सम्बाददाता