एजेन्सी । आफ्नो बलियो आर्थिक शक्ति र सैन्य शक्तिका कारण चीनले अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्षमा प्रभुत्व जमाउने दिन प्रतिदिन घट्दै गएको छ ।
अन्तर्राष्ट्रिय पर्यवेक्षक र विज्ञहरूले चीनले अन्तरिक्षमा प्रभुत्व जमाउने गति गुमाउँदै गएको महसुश गरेका छन्।
अहिले चीनले यस्तो गतिविधि गरिरहेको छ जसले उ तलतिर जाँदैछ भन्ने संकेत गरिरहेको अन्तर्राष्ट्रिय पर्यवेक्षक र विज्ञहरू बताउँछन् ।
विशेष गरी कोभिड(१९ ले उत्पादनको सबैभन्दा शक्तिशाली आर्थिक स्तम्भ र बेल्ट रोड इनिसिएटिभ ९बीआरआई० अन्तर्गत दिगो ऋणहरूमार्फत खर्च गरेको दायित्वहरूलाई हानी पुर्याएपछि चीनले अन्तरिक्षमा प्रभुत्व जमाउने गति गुमाउँदै गएको महसुश गरिएको छ ।
विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र ठूलो सम्पत्ति संकटबाट गुज्रिरहेको विज्ञहरु बताउँछन् । यसबाहेक, चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीले ठूला व्यवसायीहरुमाथि कडा खालको नियम लगाउने र कोभिड–१९ व्यवस्थापनलाई गलत ढंगले व्यवस्थापन गर्ने कार्यले आर्थिक गतिविधिलाई असर गरिरहेको छ।
एक स्वतन्त्र, गैर(पक्षीय अन्तर्राष्ट्रिय नीति थिंक ट्याङ्क, लोवी इन्स्टिच्युटका अनुसार चीनले ठूलो नकारात्मक आर्थिक जोखिमहरूको सामना गरिरहेको छ । चीनमा वित्तीय कमजोरीहरूले संकट निम्त्याइरहेको अर्थविद्हरुको भनाइ छ ।
जन्मदरमा ह्रास, पूँजी वृद्धिको सीमा र उत्पादकत्व वृद्धिमा क्रमिक रुपमा ह्रासका कारण चीनको प्रगतिलाई दीर्घकालीन रुपमा सुस्त पारिरहेका छन् ।
एउटा विश्लेषणमा भनिएको छ, “बृहत् नीतिगत सफलताको निरन्तरता भए पनि, हाम्रो आधारभूत प्रक्षेपणले वार्षिक आर्थिक वृद्धि सन् २०३० सम्ममा ३ प्रतिशत र २०४० सम्ममा २ प्रतिशतमा ढिलो हुने देखाएको छ, जबकि अहिलेदेखि २०५० सम्म समग्रमा २–३ प्रतिशत रहनेछ,”
चिनियाँ सम्पत्ति विकासकर्ता एभरग्रान्ड देशको वित्तीय प्रणाली र अर्थतन्त्रमा इम्बेड गरिएको ठूलो कम्पनी हो। एभरग्रान्डको कुल देनदारी अमेरिकी डलर ३०० बिलियन छ। तसर्थ, भारी ऋणको एभरग्रान्डको पतनले डिफल्टको श्रृंखलालाई ट्रिगर गरिरहेको छ । यदि वित्तिय प्रणाली नियन्त्रण बाहिर गयो भने चीनको अर्थतन्त्रलाई ठूलो धक्का लाग्छ ।
बेइजिङ सरकारले सम्पत्ति क्षेत्रलाई सहज ऋण, सहज मौद्रिक नीति र ऋणदाताहरूलाई लगानी गर्न प्रोत्साहन जस्ता उपायहरू ल्याएको थियो। तर, यसले ध्वस्त भएको घरजग्गा उद्योगलाई पुनर्जीवित गर्न सकेन । समग्र बिक्री घट्ने क्रम जारी छ। र मार्च २०२२ मा, वार्षिक रूपमा ५२।ठ प्रतिशतले बिक्रीमा गिरावट देखिएको छ ।
जिनपिङको “साझा समृद्धि” को विचारले कर्पोरेट घरहरू विशेष गरी टेक दिग्गज अलिबाबा र टेन्सेन्टमा क्र्याकडाउन निम्त्यायो, जसले चीनको वित्तीय बजारलाई बाधा पुर्यायो। यसले कम्पनीहरूलाई आफ्नो कार्यबल १५ प्रतिशतले घटाउन बाध्य तुल्यायो, चीनमा आर्थिक संकछको बीचमा बेरोजगारी चिन्ता बढाउँदै। कतिपय कम्पनीहरूले आफ्ना ३० प्रतिशत कर्मचारी हटाउने तयारी गरिरहेका छन्।
बेरोजगारी र त्यसपछि चीनको अर्थतन्त्रमा असर पर्ने बेइजिङ सरकारले अब केही प्रतिबन्धहरू खुकुलो बनाउने निर्णय गरेको छ। चीनले बीआरआई अन्तर्गत विकासोन्मुख देशहरूलाई ३ सय ८५ अर्ब अमेरिकी डलर ऋण दिएको बताइएको छ । यद्यपि, ऋण लिने देशहरूले आवश्यक राजस्व उठाउन नसकेको कारणले यी ऋणहरू डिफल्ट र गैर(कार्यक्षम सम्पत्तिमा परिणत भएको छ । जसले चीनलाई ठूलो धक्का लागेको छ । यी मध्ये केही देशहरूले उच्च ब्याज दर र चिनियाँ ऋणजालको सर्तहरूको लागि चीनलाई दोष दिएका छन्।