आजभोलि बल्ल सरकारले शिक्षामा चासो दिन थालेका सकारात्मक पक्ष छन् । वास्तवमा शिक्षा नै देश विकासको दर्बिलो आधार हो । कला र विज्ञानको संयुक्त गुणले सम्पन्न व्यक्ति मात्र असल र कुशल शिक्षक बन्न सक्छ । एउटाको दिमागमा भरिएको ज्ञानलाई अर्काको दिमागमा सार्ने अनि अभैm त्यसमा नवीनता थप्ने जटिलताले शिक्षण व्यवसायमा बालमनोविज्ञान बुझ्ने गुण र सक्षमता चाहिन्छ । शिक्षा क्षेत्रसँग जोडेर हुने चर्चा परिचर्चा त्यसमा पनि शिक्षाको मखुण्डो ओढेर गरिने लुटतन्त्रको पराकाष्ठासँग हाम्रो देश सङ्कुचित अवस्थामा गुज्रिरहेको भान हुन्छ । राजनीतिका नियुक्तिलाई बोकेर गरिने कार्यकलापले शिक्षाको सुन्दर मैदानलाई कलुषित तुल्याएका छन् । आज बेहोरिरहनुपरेको शैक्षिक क्षतिको जिम्मेवार कोही देखिँदैनन् । शिक्षामा खुलेआम राजनीति हुन्छ । अपारदर्शी खेती र कमिसनतन्त्रको मारमा कलिला मस्तिष्क पर्छन् । शिक्षामा निजी र सामुदायिक विद्यालयका दुई खाले वर्गीयता छ । धनी महाजनले पढाउने धेरै पैसावालका लागि छुट्टै स्कुलमा भर्ना गर्ने अर्को संसार छ । यसमा त गुणस्तरीय शिक्षाभन्दा धेरै फेसन, ढोङ र प्रतिस्पर्धा चल्छ । इज्जतसँग तुलना गर्छन्, आज मानिसहरू । बच्चैदेखि इन्टरनेसनल स्कुलमा पढाएर विदेशको भूत दिमागमा हालिन्छ । स्वदेशको आत्मनिर्भरता सिकाइँदैन । किताबको गह्रौँ भारी बोकाइन्छ । गृहकार्यको पीडामा बाल मस्तिष्कलाई प्रताडना दिइरहिन्छ । सामुदायिक विद्यालयमा पढाउने अधिकांश निम्न वर्गका विद्यार्थीहरूमा पढ्ने उचित वातावरण र लगनशीलता नहुनु नौलो कुरै होइन । कानुन अनेकौँ आउँछन् तर के गर्ने त्यहाँ व्यापारको खुलेआम सञ्जाल बन्छ । अझ निजी विद्यालयले १० प्रतिशत छात्रवृत्ति दिन्छ, त्यो कसले पाएको छ । त्यहाँ अङ्ग्रेजी भाषाको भूत चढाएर आफ्नो मातृभाषालाई त बिर्साएकै छ, साथमा नेपाली भाषा पनि जाँदैन । बच्चैदेखि सिकाए पनि अङ्ग्रेजी मिश्रित नेपालीलाई अपाङ्ग बनाएर बोल्दा अङ्ग्रेजी पनि कहाँ उत्तम हुन्छ र ?
आज शैक्षिक प्रतिस्पर्धामा अनावश्यक रटन र तनावको सिकार बन्दै गएका शिक्षार्थी अनि अनुशासनहीन जिम्मेवार वर्गको धृष्टतासँग मुलुकले शिक्षामा गरेको लगानी बालुवामा पानी बन्दै गएको प्रतित हुन्छ । शिक्षा ऐनसमेत अन्योलमा रहँदा बल्लतल्ल नवौँ संशोधन भएर पनि अपूरो छ । यसबाट सङ्घीय व्यवस्थापनसँग जनमानसलाई कसरी संयोजन गर्ने चुनौती छ । जिम्मेवार वर्गले शैक्षिक जनशक्ति पाखा लागेको तीतो सत्यलाई बिर्सेर महान् कार्य भयो भन्ने अवस्थै छैन । शैक्षिक बेरोजगारिताको लामभित्रको दक्षतालाई सिरानी राखेका जोसिला आँटिला युवावर्गले विदेशिएका पीडामा यो देशले आफ्नो खुट्टामा आपैmँ बन्चरो हानिरहेको छ । देशका लाखौँ बालबालिकाको भविष्यमा खेलबाड हुन्छ । राजनीतिक पक्षपोषणले जागिरको बिल्ला भिरेर सरकारको ढुकुढीका दाइँ गर्नेको लाममा दक्ष, योग्य, सक्षम युवा वर्गका लागि आखिर सरकारले किन शिक्षा विकास गर्ने भन्दै खर्चिनुप¥यो र ? तिनको विकल्प विदेशै जानेमा गएर अड्किन्छ र निजी विद्यालयमा धेरै गरेर थोरै कमाउँदै चित्त बुझाउनुपर्नेमा गएर रोकिन्छ । शिक्षित बेरोजगारले त्यहाँ बिरामी भएको सातादिनमा जागिर र बाँच्ने आधारै गुमाएर बाँच्नुको पीडा भोगेकै हुन्छन् । चाहे जे भइरहेको होस् तर देशमा दक्ष जनशक्ति पनि छ, आवश्यकता पनि छ तर व्यवस्थापन पक्ष किन यति धेरै निष्क्रिय भन्ने चिन्ता हो ।
महाकाली नगरपालिका दार्चुलाको शैक्षिक क्षेत्रको बारेमा महाकाली नगरपालिकाका शिक्षा शाखा संयोजक ईश्वरी ठगुन्नासँग एसडि खबर डट कमका पत्रकार पृथ्वीराज सुनामले गरेको अन्तरवार्त...
होली पर्वको दिनपनि कञ्चनपुरका एक व्यतिm दार्चुला आएर शिवजीको मुर्ति बनाइरहेको थिए ।
व्यवसाय भनेको त्यस्तो पाटो हो जो आधुनिक समयमा मान्छेको अपरिहार्य अंङ्ग जस्तै बनेको छ । उत्पादकले उत्पादन गरेका वस्तु उपभोक्तासम्म पु¥याउने माध्यम भनेकै व्यवसाय हो । विकसी...
दार्चुला जिल्लाको उत्तर पूर्वमा रहेको बझाँङ जिल्लाको सिमाक्षेत्र तथा अपिहिमालको काखमा रहेको अपिहिमाल गाउँपालिका अध्यक्ष धर्मानन्द मन्याल (डी एन) सँग सुदुरदृष्टिकोणका लागि...
‘तारे जमिन पर’ र ‘थ्री इडियट’ यी दुवै सिनेमा शिक्षाको विषयमा छन् । त्यो सिनेमा बनाउनुअघि मैले त्यस विषय र क्षेत्रमा निकै अनुसन्धान गरेँ । त्यहाँदेखि मेरो मनमा केही कुरा ल...
राष्ट्रियताको बहसमा युग पाठकले अत्यन्त संवेदना र साहानुभूति साथ २५०–३०० वर्षमा राष्ट्रियताका नाममा सीमान्कृत बनाइएका समूहप्रति आफ्ना भावना व्यक्त गर्नुभएको छ । यसले के बत...
दृष्टिकोण दैनिक सम्बाददाता